آیین‌نامه مالی و معاملاتی جهاد دانشگاهی
[1] فصل اول: تعاریف
ماده1: آیین‌نامه مالی و معاملاتی عبارت از مجموعه اصول و قواعد و مقرراتی است که در چارچوب اختیارات هیأت امناء قرار دارد و از این پس حاکم بر عملیات مالی و معاملاتی مؤسسه می‌باشد.
ماده 2: عملیات مالی عبارت است از کلیه فعالیت‌هایی که قابل سنجش با معیار پول باشد.
ماده 3: مؤسسه در این آیین‌نامه عبارت است از جهاددانشگاهی
ماده 4: سال مالی مؤسسه عبارت است از یکسال شمسی که از اول فروردین شروع و به پایان اسفند ماه ختم می‌شود.
ماده 5 : بودجه مؤسسه برنامه مالی مؤسسه است که برای یک سال مالی تهیه و حاوی پیش‌بینی کمکهای دولت، درآمدهای اختصاصی مؤسسه و سایر منابع تأمین اعتبار و برآورد هزینه‌ها برای انجام برنامه‌ها و عملیاتی که منجر به وصول به هدفهای مؤسسه می‌گردد، می‌باشد.
ماده 6 : کمکهای دولت اعتباراتی است که همه ساله در ردیفهای مجزا در بودجه کل کشور منظور و یا در طی سال از محل اعتبار سایر دستگاهها به مؤسسه اختصاص یافته و پس از وصول صرفاً براساس مقررات بند « الف » ماده 49 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و مقررات مورد عمل به مصرف می‌رسند.
تبصره 1: کلیه احکام و مقرراتی که برای اعتبارات، هزینه و سایر پرداختها اعم از قطعی و غیر قطعی در آیین‌نامه مالی و معاملاتی تصریح گردیده است در مورد مصرف اعتبارات موضوع این ماده لازم اجراء خواهد بود.
تبصره 2: نحوه وصول اعتباراتی که از محل ردیفهای خارج از شمول بند «الف» ماده 49 قانون برنامه چهارم توسعه کشور دریافت می‌گردد و همچنین طریقه تنظیم و ارائه صورتهای مالی اعتبارات موصوف براساس مقررات جاری کشور خواهد بود.
ماده7 : درآمد اختصاصی موسسه عبارت است از وجوهی که موسسه بابت ارائه خدمات، اجرای طرحها برای اشخاص حقوقی و حقیقی، فروش تولیدات، درآمد ناشی از فعالیتهای پژوهشی و سود حاصل از انجام سرمایه‌گذاری تحصیل نموده و در بودجه مؤسسه پیش‌بینی می‌گردد.
ماده 8: سایر منابع تأمین اعتبار عبارتند از منابعی تحت عنوان وام، کمکهای بلاعوض، وجوه مصرف نشده سال قبل، برگشتی از پرداختهای سنوات قبل و وجوه حاصل از فروش اموال مازاد و اسقاطی که در بودجه منظور گردیده است.
ماده9: برنامه مؤسسه بالاترین سطح طبقه‌بندی کارهای اجرایی برای انجام مسئولیتهایی است که به مؤسسه محول شده است.
ماده10: اعتبار عبارت است از مبلغی که برای اجرای برنامه‌ها و طرحها و فعالیتهای مؤسسه در بودجه مربوطه پیش‌بینی شده‌است.
ماده 11: تشخیص عبارت است از تعیین و انتخاب کالا و خدمات و سایر پرداختهایی که تحصیل یا انجام آنها برای نیل به اهداف مؤسسه ضروری است.
ماده 12: تأمین اعتبار عبارت است از اختصاص تمام و یا قسمتی از اعتبار مصوب برای انجام هزینه معین.
ماده 13: تعهد از نظر این آیین‌نامه عبارت است از ایجاد دین بر ذمه مؤسسه ناشی از:
الف) تحویل کالا یا انجام دادن خدمت.
ب) اجرای قراردادهایی که با رعایت مقررات منعقد شده باشد.
ج) احکام صادره از مراجع قانونی و ذیصلاح.
د) پیوستن به قراردادهای بین‌المللی و عضویت در سازمانها یا مجامع بین‌المللی با اجازه قانون.
ماده14 : تسجیل عبارت است از تعیین میزان بدهی قابل پرداخت به موجب اسناد و مدارک اثبات کننده بدهی.
ماده 15: حواله اجازه‌ای است که کتباً بوسیله مقامات مجاز مؤسسه برای تادیه تعهدات و بدهیهای قابل پرداخت از محل اعتبارات مربوط عهده ناظر مالی یا فرد مجاز از طرف وی در وجه ذینفع صادر می‌شود
ماده 16: درخواست وجه سندی است که رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از جانب ایشان برای انجام پرداختها از محل اعتبارات مصوب عهده خزانه در وجه حسابهای بانکی مؤسسه صادر می‌نماید.
ماده 17: هزینه عبارت از بدهیهای قابل پرداخت در قبال تعهد یا تحت عنوان کمک یا عناوین مشابه با رعایت قوانین و مقررات مربوط صورت می‌گیرد.
ماده 18: تنخواه‌گردان حسابداری عبارت است از وجهی که خزانه از محل اعتبارات مصوب برای انجام هزینه‌ها و سایر پرداختهای سال جاری و تعهدات قابل پرداخت سالهای قبل در اختیار مؤسسه قرار می‌دهد.
ماده 19: تنخواه‌گردان پرداخت عبارت است از وجهی که با دستوررئیس مؤسسه یا مقام مجاز ازطرف وی برای انجام هزینه‌ها و سایر پرداختها در اختیار واحدها یا مأمورینی که بموجب دستورالعمل موضوع تبصره ماده (39) این آیین‌نامه مجاز به دریافت تنخواه‌گردان هستند، قرار می‌گیرد.
ماده 20: پیش‌پرداخت عبارت است از پرداختی که از محل اعتبارات مربوط و بر اساس قرارداد قبل از انجام تعهد صورت می‌گیرد.
ماده21: علی‌الحساب عبارت است از پرداختی که به منظور ادای قسمتی از تعهد از محل اعتبار مربوط صورت می‌گیرد.
ماده22: سپرده عبارت است از وجوهی که طبق قوانین و مقررات و قراردادها به منظور تأمین و یا جلوگیری از تضییع حقوق مؤسسه دریافت می‌گردد. استرداد یا ضبط آن تابع شرایط مقرر در قوانین و مقررات و قراردادهای مربوطه است.
ماده 23: ناظر مالی از بین اعضای رسمی واجد صلاحیت توسط رئیس مؤسسه به هیات امناء معرفی و پس از تایید هیات امناء با حکم رئیس مؤسسه به منظور اعمال نظارت و تامین هماهنگیهای لازم جهت اجرای مقررات مالی براساس مفاد این آیین‌نامه و سایر قوانین و مقررات ذیربط در بخش‌های اعتبارات دریافتی از دولت، درآمدهای اختصاصی و سایر منابع تامین اعتبار به این سمت منصوب و انجام وظایف مشروحه ذیل را بر عهده خواهد داشت:
1- نظارت بر امور مالی و محاسباتی و نگاهداری و تنظیم حسابها بر طبق قوانین و ضوابط و مقررات مربوط و صحت و سلامت آنها
2- نظارت بر ثبت و نگهداری اسناد و دفاتر مالی
3- نگهداری و تحویل و تحول وجوه، نقدینه‌ها، سپرده‌ها و اوراق بهادار
4- نگهداری حساب اموال و نظارت بر نگهداری اموال مذکور
تبصره : ناظر مالی زیر نظر رئیس مؤسسه وظایف خود را انجام می‌دهد.
ماده 24 : معاون ناظر مالی از بین اعضای رسمی واجد شرایط، بنا به پیشنهاد ناظر مالی و بموجب حکم رئیس مؤسسه به این سمت منصوب و قسمتی از وظایف ناظر مالی به وی محول می‌گردد.
ماده 25: امین اموال از بین مستخدمین رسمی واجد صلاحیت و امانتدار به حکم رئیس یا مقام مجاز از طرف وی به این سمت منصوب و مسئولیت حراست و تحویل و تنظیم حسابهای اموال و اوراقی که در حکم وجه نقد است و کالاهای تحت ابواب جمعی به عهده او واگذار می‌شود.
ماده 26: کارپرداز از بین مستخدمین رسمی واجد صلاحیت مؤسسه به حکم رئیس یا مقام مجاز از طرف وی به این سمت منصوب و نسبت به خرید و تدارک کالاها و خدمات مورد نیاز طبق دستور مقامات مجاز با رعایت مقررات اقدام می‌نماید.
ماده 27: عامل ناظر مالی به پیشنهاد ناظر مالی و بموجب حکم رئیس مؤسسه از بین اعضای رسمی واجد صلاحیت به این سمت منصوب می‌شود تا قسمتی از وظایف و مسئولیتهای ناظرمالی به وی محول گردد.
تبصره : با عنایت به بند الف ماده 49 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، کلیه وظایف و اختیاراتی که در آیین‌نامه مالی و معاملاتی مصوب مورخ 7/7/78 (به استثنای اعتبارات موضوع تبصره 2 ماده 6 این آیین‌نامه) به ذیحساب، معاون ناظر مالی و عامل ناظر مالی محول گردیده به ترتیب به ناظر مالی، معاون ناظر مالی و عامل ناظر مالی تفویض می‌گردد.
ماده 28: در صورتی که برای تصدی مشاغل موضوع مواد «23» و «24» و «25» لغایت «27» این آیین‌نامه انتصاب مستخدم رسمی مقدور نباشد از مستخدمین غیررسمی به صورت موقت استفاده می‌شود.
فصل دوم: بودجه
ماده 29: بودجه پیشنهادی مؤسسه توسط رئیس مؤسسه بر اساس اهداف و سیاستهای آموزشی، پژوهشی و فرهنگی جهاد دانشگاهی در مهلت مقرر در بخشنامه بودجه تنظیم و به تصویب هیأت امناء می‌رسد.
ماده 30: بودجه تفصیلی بر اساس اعتباراتی که از محل ردیفهای بودجه کل کشور در اختیار مؤسسه قرار می‌گیرد و همچنین درآمدهای اختصاصی و سایر منابع تأمین اعتبار و نحوه مصرف اعتبارات فوق به پیشنهاد رئیس مؤسسه حداکثر تا پایان شهریور ماه [7] به تصویب هیأت امناء می‌رسد.
تبصره : تا زمان تصویب بودجه تفصیلی توسط هیأت امناء، به تشخیص رئیس مؤسسه هزینه‌ها حداکثر به میزان بودجه مصوب برای هر ماه انجام می‌پذیرد.
فصل سوم: درآمدها و دریافتها
ماده 31: انواع درآمدها و دریافتهای مؤسسه بشرح زیر است:
1- اعتباراتی که همه ساله در ردیفی مجزا در بودجه کل کشور منظور و تصویب می‌شود.
2- کمکهای بلاعوض بنیاد مستضعفان و جانبازان و سازمان حج و اوقاف و امور خیریه پس از تصویب آنها
3- درآمدهای اختصاصی مؤسسه که با رعایت مفاد ماده «7» این آیین‌نامه تحصیل گردیده‌اند.
4- سایرکمکها و هدایای نقدی و غیر نقدی
5- استفاده از تسهیلات بانکی و سایر مؤسسات مالی و اعتباری مجاز
6- وجوهی که موارد مصرف آن در این آیین‌نامه یا مقررات خاص دیگری مشخص گردیده است، نظیر درآمد خانه‌های سازمانی، وجوه حاصل از فروش اموال و حقوق انتفاعی
ماده 32 : سپرده یا وجه‌الضمان یا وثیقه یا ودیعه و یا نظایر آن که بر طبق مقررات و یا بر حسب ضرورت به تشخیص رئیس مؤسسه یا مقام مجاز آن وصول می‌گردد باید به حسابهای بانکی خاصی که مؤسسه به همین منظور افتتاح می‌نماید واریز شود. [2]*
تبصره1: اسناد و مدارک وثیقه و ودیعه‌های غیرنقدی نزد ناظر مالی در محل مناسب نگهداری خواهد شد.
تبصره2: رد وجوه سپرده و یا جبران خسارات ناشی از عدم اجرای تعهدات از محل موجودی حساب فوق بر اساس مقررات و به تشخیص رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از طرف وی به عمل خواهدآمد.
تبصره3: مؤسسه مجاز است برای رفع احتیاجات خود از موجودی حسابهای سپرده بصورت موقت استفاده نماید.
ماده 33: در مواردی که برای تقسیط بدهی اشخاص به مؤسسه یا دادن مهلت به بدهکاران مزبور و نیز جریمه‌های ناشی از استنکاف یا عدم پرداخت بموقع بدهی به موجب مقررات عمومی تعیین تکلیف نشده باشد، رئیس مؤسسه یا فرد مجاز از طرف ایشان مجاز است بدهیهای مذکور را حداکثر تا مدت 3 سال تقسیط نماید. تقسیط بدهی برای مدت بیش از 3 سال موکول به موافقت هیات امناء خواهد بود.
فصل چهارم: هزینه‌ها و پرداختها
ماده 34: در مورد آن قسمت از پرداختهای مستمر که نوعاً انجام آن از یکسال مالی تجاوز می‌کند مؤسسه می‌تواند برای مدت متناسب قراردادهایی که اجرای آن از یکسال مالی تجاوز می‌کند منعقد نماید. مؤسسه مکلف است در بودجه سالانه خود اعتبارات لازم برای پرداخت تعهدات مربوط را مقدم بر سایر اعتبارات منظور نماید.
تبصره : انواع پرداختهای موضوع این ماده و شرایط آن به تصویب هیأت امناء می‌رسد.
ماده 35: کلیه پرداختها پس از طی مراحل تشخیص، تأمین اعتبار، تعهد، تسجیل و حواله انجام می‌گردد.
ماده 36: اختیار و مسئولیت تشخیص و انجام تعهد و تسجیل و حواله بعهده رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از طرف وی و تأمین اعتبار با نظارت «ذیحساب» انجام می‌پذیرد.
ماده 37: اختیارات و مسئولیتهای موضوع ماده «36» این آیین‌نامه حسب مورد مستقیماً و بدون واسطه از طرف مقامات فوق به سایر مقامات مؤسسه کلاً یا بعضاً قابل تفویض خواهد بود. لکن در هیچ مورد تفویض اختیار، سلب اختیار و مسئولیت از تفویض‌کننده نخواهد کرد.
تبصره : امضاء سند حسابداری و چک از طرف رئیس مؤسسه یا مقامات مجاز از طرف وی به منزله تعهد، تسجیل و حواله بوده و امضاء سند حسابداری و چک از طرف «ناظر مالی یا مقام مجاز از طرف ایشان» به منزله تأمین اعتبار می‌باشد.
ماده 38: در مواردی که لازم است قبل از انجام تعهد وجهی پرداخت شود می‌توان به تشخیص‌رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از طرف وی مبالغی بعنوان پیش پرداخت تادیه نمود.
ماده 39: در مواردی که بنا به عللی تسجیل و یا تهیه اسناد و مدارک لازم برای تأدیه تمام دین مقدور نبوده و یا پرداخت تمام وجه مورد تعهد میسر نباشد می‌توان قسمتی از وجه تعهد شده را تحت عنوان علی‌الحساب به تشخیص رئیس یا مقام مجاز از طرف وی پرداخت نمود.
تبصره: میزان و نحوه واگذاری و واریز تنخواه‌گردان پرداخت، پیش‌پرداخت و علی‌الحساب و نوع تضمین مورد نیاز طبق دستورالعملی است که به تصویب رئیس می‌رسد. *
ماده40: مانده اعتبارات مصرف نشده هر سال که به سال بعد منتقل و ضمن بودجه تفصیلی مؤسسه به تصویب می‌رسد بدواً به منظور تأدیه تعهدات سنوات قبل که توسط مؤسسه ایجاد ولی در سال مربوط پرداخت نشده مصرف و سپس در سایر موارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ماده41: نحوه مصرف اعتباراتی که از محل ردیفهای منظور در بودجه کل کشور بابت اجرای طرح‌های عمرانی توسط مؤسسه دریافت می‌گردد تابع مقررات این آیین‌نامه خواهد بود.
ماده 42: پرداختهای مؤسسه جز در مواردی که به موجب این آیین‌نامه و سایر قوانین و مقررات ترتیب دیگری مقرر شده باشد، باید از طریق حسابهای بانکی مجاز انجام گیرد و گواهی بانک دایر برانتقال وجه به حساب ذینفع، پرداخت وجه به ذینفع یا قائم مقام قانونی او و حواله در وجه ذینفع یا قائم مقام قانونی او بعنوان رسیدگیرنده وجه تلقی و پرداخت محسوب می‌گردد.
تبصره: در موارد استثنایی با تشخیص رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از طرف وی که اخذ امضاء ازگیرنده وجه مقدور یا به مصلحت نباشد تأیید پرداخت کننده دائر بر پرداخت وجه به ذینفع، رسید دریافت کننده وجه تلقی و سند قابل احتساب به هزینه قطعی است.
ماده 43 : پرداخت هرگونه وجهی تحت عناوین مددکاری و کمک هزینه‌های دانشجویی، آموزشی، تحقیقاتی و یا نظایر آن مشروط بر آن است که به تشخیص رئیس مؤسسه یا فرد مجاز از طرف ایشان فعالیت فرد یا مؤسسه دریافت‌کننده وجه در جهت اهداف مؤسسه باشد. وجوه پرداختی از این بابت با اخذرسید از دریافت‌کننده وجه به حساب هزینه منظورخواهد شد.
ماده 44: حسابهای بانکی مؤسسه که اعتبارات دریافتی از دولت به آنها واریز می‌شود به تعداد مورد نیاز با درخواست رئیس مؤسسه از طریق خزانه افتتاح می‌گردد. برداشت وجه از حسابهای مزبوربا امضاء مشترک رئیس مؤسسه و ناظر مالی یا افراد مجاز از طرف ایشان امکان‌پذیر خواهد بود.
تبصره : سایر حسابهای بانکی مورد نیاز مؤسسه جهت انجام دریافتها و پرداختهای مربوطه با دستوررئیس مؤسسه افتتاح می‌گردد. حق برداشت از این حسابها با امضاء مشترک رئیس مؤسسه و ناظر مالی یا افراد مجاز از طرف ایشان خواهد بود.
ماده 45 : در خصوص هدایا و کمکهای مردمی موضوع این آیین‌نامه به شکل زیر اقدام می‌گردد:
الف - در مواردی که اشخاص حقیقی یا حقوقی اهداء کننده، موارد مصرف هدایا و کمکهای خود را مشخص نمایند، بنا به تأیید هیأت امناء، وجوه مذکور دریافت خواهد گردید.
ب - هدایا و کمکهایی که اشخاص حقیقی یا حقوقی موارد مصرف آنرا تعیین ننموده یا هیچگونه محدودیتی قائل نشده‌اند و صرفاً بمنظور کمک به پیشبرد اهداف مؤسسه اهداء می‌نمایند، با تشخیص رئیس مؤسسه در امورآموزشی، پژوهشی، فرهنگی و مصارف عمومی مؤسسه هزینه خواهد گردید.
تبصره: در پایان سال رئیس جهاد دانشگاهی گزارش هدایای دریافتی در طول سال را جهت تأیید به هیأت امناء ارائه خواهد داد.
فصل پنجم: معاملات
ماده 46: معاملات مؤسسه اعم از خرید، فروش، استیجاری، پیمانکاری، اجرت‌کاری و غیره باستثنای مواردی که مشمول مقررات استخدامی می‌باشد از طریق مناقصه یا مزایده انجام می‌شود، مگر در موارد زیر:
الف ـ در مورد معاملاتی که طرف معامله وزارتخانه ها یا مؤسسه یا شرکت دولتی باشد.
ب ـ در مورد معاملاتی که انجام آنها به تشخیص و مسئولیت رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از طرف ایشان با مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و مؤسسات تابعه که بیش از پنجاه درصد سهام و یا سرمایه و یا مالکیت آنها متعلق به مؤسسات و نهادهای مذکور باشند و نیز با شرکتهای تعاونی مصرف و توزیع کارکنان وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شرکتها و مؤسسات تعاونی تولید و توزیع که تحت نظارت مستقیم دولت تشکیل و اداره می‌گردند.
ج ـ در مورد خرید اموال و خدمات و حقوقی که به تشخیص رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از طرف ایشان منحصر به فرد بوده و دارای انواع مشابه نباشد.
د ـ در مورد اجاره اموال منقول و غیرمنقول به تشخیص رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از طرف ایشان
ه ـ در مورد خرید خدمات هنری و صنایع مستظرفه و خدمات کارشناسی و همچنین خدمات مشاوره و خدمات مؤسسات علمی و حق‌اختراع به تشخیص رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از طرف ایشان
و ـ در مورد خریدکالاهای مورد مصرف روزانه که در محل نرخ ثابتی از طرف دولت یا مراجع ذیصلاح برای آنها تعیین شده باشد.
ز ـ در مورد خرید کالاهای انحصاری دولتی و سایر کالاهایی که به تشخیص رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از طرف ایشان دارای فروشنده انحصاری بوده و برای آنها ازطرف دستگاههای ذیربط دولتی تعیین نرخ نشده باشد.
ح ـ در مورد کرایه حمل و نقل هوایی، دریایی، هزینه مسافرت و نظایر آن در صورت وجود نرخ ثابت مقطوع
ط ـ در موردخرید قطعات یدکی برای تعویض یا تکمیل لوازم و تجهیزات و ماشین‌آلات ثابت و متحرک موجود و همچنین ادوات و ابزار و وسایل اندازه‌گیری دقیق و لوازم آزمایشگاهی علمی و فنی و سمعی و بصری و نظایر آن بـــه تشخیص رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از طرف ایشان
ی ـ در مورد چاپ و صحافی به تشخیص رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از طرف ایشان
ک ـ در مورد خریدهای ارزی با اعلامیه بانک و مدارک ترخیص کالا از گمرک
ل ـ در مورد معاملاتی که جهت تحصیل درآمدهای موضوع ماده «7» این آیین‌نامه انجام می‌شوند به استثنای تحصیل دارایی ثابت با تشخیص رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از طرف ایشان
م- در مورد خرید اموال غیرمنقول به تشخیص رئیس مؤسسه با اخذ نظر کارشناس
ماده 47: [3]معاملات از نظر مبلغ به سه دسته جزیی، متوسط و عمده بشرح زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
الف) معاملات جزئی حداکثر تا سقف 450.000.000 ریال
ب) معاملات متوسط از 450.000.001 ریال و حداکثر تا سقف 4.500.000.000 ریال
ج) معاملات عمده از مبلغ 4.500.000.001 ریال به بالا
تبصره1: مبنای نصاب در خرید برای معاملات جزیی و متوسط مبلغ معامله و در مورد معاملات عمده مبلغ برآورد است.
تبصره 2: مبنای نصاب در فروش، مبلغ تعیین شده از طرف کارشناس منتخب مؤسسه است.
تبصره3: نصابهای معاملاتی همه ساله بر اساس مصوبه هیات دولت و پس از تایید رییس جهاددانشگاهی تعیین خواهد شد.[4]
ماده 48 : خرید و مناقصه در معاملات با حفظ کیفیت و کارایی مورد نیاز بطرق زیر انجام می‌پذیرد:
- در معاملات جزیی به کمترین بهای ممکن به تشخیص و مسئولیت کارپرداز (مأمور خرید)
- در مورد معاملات متوسط به کمترین بهای ممکن به تشخیص و مسئولیت کارپرداز (مأمور خرید) و مسئول مافوق و تأیید رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از طرف ایشان.
- در مورد معاملات عمده با انتشار آگهی مناقصه عمومی یا ارسال دعوتنامه (مناقصه محدود) به تشخیص کمیسیون موضوع ماده «50» این آیین‌نامه و تأیید رئیس مؤسسه.
ماده 49: فروش و مزایده در معاملات بطرق زیر انجام می‌پذیرد:
- درمورد معاملات جزیی به بیشترین بهای ممکن به تشخیص و مسئولیت مأمور فروش
- درمورد معاملات متوسط به بیشترین بهای ممکن به تشخیص و مسئولیت مأمور فروش و مسئول مافوق و تأیید رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از طرف ایشان
- درمورد معاملات عمده با انتشار آگهی مزایده عمومی
ماده50 : در مواردی که انجام مناقصه یا مزایده بر اساس گزارش توجیهی واحد مربوطه و به تشخیص هیاتی مرکب از ناظر مالی و دو نفر به انتخاب هیأت امناء میسر یا به مصلحت نباشد می‌توان معامله را به طرق دیگری انجام داد. در این صورت هیأت مزبور با رعایت صرفه و صلاح مؤسسه نحوه انجام معامله را مشخص می‌نماید و پس از تأیید رئیس مؤسسه معتبر خواهد بود.
ماده 51 : جلسه هیأت موضوع ماده «50» این آیین‌نامه در هر مورد با دعوت رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از طرف وی تشکیل می‌شود. کلیه اعضاء مکلف به حضور درجلسات هیأت و ابراز نظر خود نسبت به گزارش توجیهی واحد مربوطه در مورد تقاضای ترک تشریفات مناقصه یا مزایده یا ارسال دعوتنامه (مناقصه محدود) و همچنین نحوه انجام معامله مورد نظر هستند. تصمیمات هیأت با رأی اکثریت اعضاء معتبر خواهد بود.
ماده 52: در کلیه معاملات تنظیم قرارداد یا گرفتن فاکتور الزامی است، مگر در موارد اضطراری و استثنایی که مبادرت به تنظیم صورتمجلس خرید گردیده و به تأیید رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از طرف ایشان می‌رسد.
ماده 53: نحوه انجام معاملات و تشریفات مناقصه و مزایده و سایر مقررات اجرایی مواد «46» لغایت «52» این آیین‌نامه بموجب دستورالعمل پیوست خواهد بود. *
فصل ششم: نظارت مالی
ماده 54: اعمال نظارت مالی بر طبق ماده «23» این آیین‌نامه به عهده ”ذیحساب“ می‌باشد.
ماده 55: در صورتی که ناظر مالی پرداخت وجهی را بر خلاف قوانین و مقررات و مفاد این آیین‌نامه تشخیص دهد مراتب را با ذکر دلایل مربوط کتباً به رئیس مؤسسه اعلام می‌کند. رئیس مؤسسه پس از وصول گزارش، چنانچه مسئولیت امر پرداخت را بعهده گرفته و مراتب را کتباً به ایشان اعلام کند، ناظر مالی مکلف به پرداخت وجه مزبور است.
فصل هفتم: امور حسابداری و حسابرسی
ماده 56: به منظور جلوگیری از تداخل منابع مالی مؤسسه و تفکیک برنامه‌ها و طرح‌هایی که از محل منابع خاصی تأمین مالی می‌شوند، حساب مؤسسه به تفکیک منابع مالی تحت عنوان حسابهای مستقل ثبت و نگهداری می‌شود.
ماده 57: حسابهای مؤسسه براساس اصول، موازین و استانداردهای متداول حسابداری با روش حسابداری تعهدی در بخش درآمدها و روش نیمه تعهدی در بخش اعتبارات دریافتی از دولت نگهداری می‌شود.
ماده 58: حسابهای مستقل مؤسسه عنداللزوم به پیشنهاد ”ذیحساب“ با تأیید ”رئیس مؤسسه“ و یا (حسب مورد) به دستور رئیس مؤسسه ایجاد خواهد شد.
ماده 59: صورتهای مالی مؤسسه که هر سال براساس دفاتر و مدارک حسابداری حداکثر تا پایان شهریور ماه سال بعد توسط مؤسسه تنظیم و جهت تصویب به هیات‌امناء تسلیم می‌گردد
عبارتند از :
1- تراز ترکیبی کلیه حسابهای مستقل
2- صورت عملکرد سالانه بودجه برای حسابهای مستقل وجوه اعتبارات هزینه‌ای و تملک دارائیهای سرمایه‌ای
3- صورت عملکرد سود و زیان حساب مستقل درآمدهای اختصاصی
4- ترازنامه حساب مستقل درآمدهای اختصاصی
5- سایر صورتهای مالی که مراجع قانونی الزامی نمایند.
ماده 60 : مؤسسه مکلف است صورتهای مالی نهایی اعتبارات هزینه‌ای، تملک دارائیهای سرمایه‌ای و سایر اعتباراتی که از محل ردیفهای بودجه کل کشور در اختیار مؤسسه قرار می‌گیرد را حداکثر تا پایان شهریور سال بعد تنظیم و پس از گواهی ناظر مالی نسخه اول آنرا همراه با اسناد و مدارک مربوط جهت رسیدگی و حسابرسی در اختیار دیوان محاسبات کشور قرار دهد و نسخه دوم صورتحسابهای مذکور را بدون اسناد و مدارک به وزارت امور اقتصادی و دارایی تحویل نماید.
ماده 61 : نحوه نگهداری حساب حسابهای مستقل و نمونه اوراق، دفاتر، اسناد و مدارک حسابداری و گزارشهای مالی بموجب دستوالعمل متحدالشکلی خواهد بود که توسط ناظر مالی پیشنهاد و به تصویب رئیس مؤسسه خواهد رسید. [5]
تبصره : مادام که دستورالعمل جدید حسابداری ابلاغ نگردیده، سیستم حسابداری مورد عمل، معتبر خواهد بود.
فصل هشتم : اموال
ماده 62 : اموال مؤسسه اعم از منقول و غیرمنقول شامل داراییهایی است که بتوان از آن بطور مکرر یا بیش از یکسال مالی بدون تغییر محسوس یا از دست‌دادن مشخصات اصلی استفاده نمود.
تبصره1: آن دسته از اموالی که در نتیجه مصرف از بین می‌روند یا به علت کمی قیمت مطابق دستورالعمل وزارت اموراقتصادی و دارایی بعنوان اموال مصرفی تلقی و به حساب هزینه منظور می‌گردند.
تبصره2: موجودی انبارها بعنوان دارایی جاری تلقی می‌گردند.
ماده63 : مسئولیت حفظ و حراست اموال منقول و غیرمنقول بعهده رئیس مؤسسه و مسئولیت نظارت و نگهداری حساب اموال با ”ذیحساب“ یا مقام مجاز از طرف آنها می‌باشد.
تبصره 1: مسئولیت حفظ و نگهداری اسناد مالکیت اموال منقول و غیرمنقول (در صورتی که دارای سند مالکیت باشد) با ناظر مالی یا مقام مجاز از طرف ایشان می‌باشد.
تبصره 2: مسئولیت تعیین تکلیف و نحوه اخذ خسارت احتمالی از افراد در خصوص اموالی که بدلیل مسامحه مسئولین ذیربط به سرقت رفته یا با خسارت کلی مواجه گردیده‌اند با هیات موضوع ماده 50 آیین‌نامه خواهد بود.
ماده 64 : انتقال بلاعوض اموال منقول به موسسات دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی تا سقف 100,000,000 ریال ( بهای تمام شده) با تشخیص رئیس مؤسسه و بیش از آن با موافقت هیات امناء امکان‌پذیر می‌باشد.
تبصره : گزارش عملکرد موضوع این ماده همه ساله توسط رئیس جهاد دانشگاهی به هیات امناء ارائه خواهد شد.
ماده 65: انتقال بلاعوض اموال منقول مؤسسه به شرکتها و مؤسسات وابسته که مالکیت آنها متعلق به جهاد می‌باشد بنا به تقاضای شرکت یا مؤسسه ذیربط و موافقت رئیس مؤسسه امکان‌پذیر خواهد بود.
ماده66 : مؤسسه می‌تواند اموال منقول خود را بطور امانی در اختیار وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شرکتهای دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی قرار دهد. در این صورت وزارتخانه، مؤسسه و شرکت دولتی یا نهاد عمومی غیردولتی تحویل گیرنده، بدون اینکه حق تصرف مالکانه نسبت به اموال امانی مذکور داشته باشند، مسئول حفظ و حراست و نگهداری این اموال خواهند بود و می‌بایست عین اموال را پس از رفع نیاز به مؤسسه اعاده نمایند.
ماده 67: فروش اموال منقول مؤسسه که به تشخیص هیأتی با ترکیب موضوع ماده «50» این آیین‌نامه اسقاط شده یا مازاد بر نیاز است، مجاز می‌باشد.
تبصره1: در صورتی که به تشخیص هیأت فوق به دلیل ارزش کم، اموال اسقاطی قابل فروش نباشد، اموال مزبور از ابواب جمعی مؤسسه کسر و از دفاتر اموال حذف خواهد شد. اتخاذ تصمیم در مورد اموال مذکور پس از حذف دفاتر مؤسسه به عهده رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از طرف وی خواهد بود.
تبصره2: اموال منقولی که فروش آنها به موجب قانون ممنوع می‌باشد از شمول این ماده مستثنی است.
ماده 68 [6]: فروش اموال غیرمنقول مازاد بر نیاز مؤسسه باستثنای اموال غیرمنقولی که از نفایس ملی و آثار و بناهای تاریخی است، با تصویب هیأت‌امناء مجاز خواهد بود.
تبصره : ارزیابی و مبنای تعیین قیمت اموال غیرمنقول قابل فروش پس از اخذ نظر کارشناس توسط هیأت موضوع ماده «50» این آیین‌نامه صورت می‌گیرد.
ماده 69 : فروش هرگونه حق امتیاز، دانش فنی، حق و مالکیت معنوی موارد مشابه، حاصل از فعالیتهای پژوهشی و فرهنگی و همچنین سایر داراییهای نامشهود مؤسسه با تأیید رئیس مؤسسه امکان‌پذیر خواهد بود.
تبصره: حدود و ثغور مالکیت معنوی و موارد مشابه طی دستورالعملی به تصویب شورای علمی خواهد رسید.
ماده70 : رئیس مؤسسه می‌تواند حق استفاده از اموال غیرمنقول مازاد بر احتیاج مؤسسه را بطور موقت و بدون تصرف مالکانه در چارچوب عقود اسلامی واگذار نماید. درآمد حاصل از این بابت بعنوان موضوع بند 6 ماده «31» فصل سوم، درآمد مؤسسه تلقی می‌شود.
ماده 71: نحوه نگهداری اموال و رسیدگی و چگونگی نظارت و تمرکز حساب اموال منقول و غیرمنقول مؤسسه بموجب دستورالعمل مصوب هیأت امناء خواهد بود.
فصل نهم: متفرقه
ماده 72: رئیس مؤسسه یا مقام صلاحیتدار از جانب ایشان مجاز است بنا به صلاحدید، نسبت به ارائه و دریافت هریک از ضمانت‌های قانونی ذیل به منظور سپرده شرکت در مناقصه و مزایده و یا تضمین حسن انجام معامله اقدام نماید.
الف ) سپرده نقدی
ب) ضمانتنامه یا چک بانکی
ج) سفته
د) وثیقه ملکی معادل 90% ارزش کارشناسی رسمی آن
ﻫ ) سهام شرکتهای سهامی عام پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به ماخذ 70% ارزش روز آن.
و) اوراق مشارکت (بی‌نام) منتشره از سوی وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی
ز) مطالبات قطعی شده قراردادها
ح) بیمه نامه معتبر
تبصره : تبدیل ضمانت‌های مذکور به یکدیگر با نظر رئیس مؤسسه یا مقام مجاز از طرف ایشان بلامانع است.
ماده 73: رئیس مؤسسه مجاز است به هنگام اخذ وام از مؤسسات مالی و اعتباری مجاز توسط مؤسسات یا شرکتهای وابسته که متعلق به جهاد دانشگاهی می‌باشد اموال مؤسسه را بعنوان وثیقه در رهن مؤسسات مالی و اعتباری مذکور قرار دهد.
تبصره : مؤسساتی که مجوز فعالیت آنها توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران صادر گردیده در این آیین‌نامه بعنوان مؤسسات مالی ـ اعتباری مجاز تلقی می‌گردند.
ماده 74: دریافتها و پرداختهای ارزی مؤسسه با توجه به مقررات پولی و بانکی کشور و بر اساس توافقهای حاصله با بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران انجام خواهد شد.
ماده 75: موارد پیش‌بینی نشده در این آیین‌نامه تا تصویب هیأت امناء تابع قوانین و مقررات عمومی کشور خواهد بود.
ماده 76: این آیین‌نامه در 76 ماده و 24 تبصره، در جلسات 41 الی 45 هیأت امناء مطرح و در چهل و هفتمین جلسه در تاریخ 7/7/78 به تصویب نهایی رسید و از تاریخ ابلاغ لازم‌الاجرا بوده و کلیه قوانین مغایر با آن و همچنین آیین‌نامه مصوب نهمین جلسه هیأت امناء و اصلاحات آن لغو می‌گردد.
[1]- این آیین نامه مصوب جلسه 42 هیات امنا مورخ 19/4/78 بوده و اصلاحات مندرج در آن براساس مصوبات نود و پنجمین جلسه مورخ 23/12/85 و نود و هشتمین جلسه مورخ 26/10/85 و نود و نهمین جلسه هیات امناء مورخ 23/12/85 منظور گردیده است.
[2]-در اجرای این ماده بخشنامه شماره 19513/13/21د مورخ 2/11/1379 صادر گردیده است.
[3]- اصلاحیه بر اساس بخشنامه سالانه اداره کل امور مالی
[4]- مصوبه جلسه نود و هشت مورخ 26/10/85
[5]- مصوب نود و نهمین جلسه هیات امناء مورخ 23/12/85 که طی شماره 37344/53/27د مورخ 28/12/85 به واحدها ابلاغ گردیده است.
[6]- این مصوبه طی بخشنامه شماره 24183/53/24 د مورخ 29/10/1382 به واحدهای جهاد دانشگاهی ابلاغ گردید.
[7]- تغییر از اریبهشت ماه به شهریور ماه بر اساس مصوبه جلسه یکصدو سی و هشتم هیات امنا مورخ 02/04/1395